به گزارش خبرگزاری «حوزه» از بیرجند، امام حسن(ع) در خانواده‌ای پرورش یافت که محل سکونتشان، محل وحی بود، آن حضرت از محضر رسول خدا(ص) بهره برد و از آموزه‌های پدر بزرگوارش، امیر مؤمنان(ع)، ممتازترین شاگرد مکتب پیامبر (ص)، درس‌ها آموخت؛ امام مجتبی(ع) می‌فرمود که «ما از شجره‌ای هستیم که شاخه‌های پربار و میوه‌های پاک و گران‌بهایی دارد. ما از خاندان نبوت و رسالتیم که در آن خاندان، اساس اسلام برپاشده است و باوجود ممانعت دیگران، عزت خاندان ما، هرروز، بیش‌ازپیش، ریشه‌دارتر شد. ما دریاهای ژرف و شگرف را مانیم که هرگز خشک نمی‌شوند و شبیه قله‌های بلند و مرتفع هستیم که هرگز فرود نمی‌آیند».

15 رمضان روز میلاد با سعادت امام حسن مجتبی(ع) است، امامی که روش، منش، رفتار و کردارشان نمونه روزگار بود، در یک جمع‌بندی کلی، می‌توان چنین نتیجه گرفت که تاریخ نویسان مهم‌ترین برجستگی‌های اخلاقی آن حضرت را «بخشنده‌ترین، بزرگ‌منش‌ترین، باسخاوت‌ترین، حلیم‌ترین، زاهدترین، راستگوترین، پارساترین، عابدترین، گرامی‌ترین، پر گذشت ترین و دارای گشاده‌ترین سینه در میان مردم» ثبت و ضبط کرده‌اند.

حجت‌الاسلام مجتبی شیدایی، معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» ضمن تبریک میلاد با سعادت کریم اهل بیت(ع) اظهار داشت: شخصیت امام حسن مجتبی(ع) از ابعاد مختلفی قابل‌بررسی است، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در زمان پیامبر اکرم(ص) از همان اول در معرض توجه بوده‌اند و در برخی روایات نیز آمده است که در مقابل برخی از سؤالات، پیامبر اکرم(ص) از امام حسن(ع) اظهارنظر می‌کرده‌اند که تعجب حضار را در پی داشته است.

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی افزود: حضرت محمد(ص) با این اقدام خود به دنبال این موضوع بوده‌اند که نشان دهند امام حسن(ع) و امام حسین(ع) فرزندانی خردسال نیستند، بلکه چشمه‌های معرفت در آن‌ها وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: در دیگر روایتی از پیامبر اسلام آمده است که فرموده‌اند «اگر عقل در قامت یک مرد بود، آن مرد امام حسن(ع) بود» که در این روایت اوج عقلانیت و خردمندی امام حسن(ع) را مشاهده می‌کنیم.

شباهت امام حسن(ع) به پیامبر اکرم(ص)

حجت‌الاسلام شیدایی در خصوص اینکه چرا امام حسن(ع) را شبیه‌ترین ترین شخص به پیامبر اکرم(ص) می‌دانند، تصریح کرد: امام حسن مجتبی(ع) در برخی از منابع آمده است که هم به لحاظ ظاهری و هم به لحاظ اخلاقی و رفتاری به پیامبر شباهت داشته‌اند.

وی گفت: وقتی امام حسن(ع) به دنیا آمدند، شباهت بسیاری به جد بزرگوارش داشت و این شباهت بعدها در چهره، رفتار و گفتار آن حضرت بیشتر نمایان شد، علاوه بر چهره جذاب و نورانی، راه رفتن و صحبت کردن حضرت نیز مانند پیامبر اکرم(ص) بود. حُسنِ خلق، کرامت، جوان مردی، یتیم‌نوازی و دیگر سجایای اخلاقی را نیز آن حضرت از جد گرامی‌اش به ارث برده بود.

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی بیان کرد: با فعالیت‌های بنی‌امیه و معاویه تصور بسیار بدی از اهل بیت و امام حسن(ع) در ذهن مردم نقش بسته بود که ایشان به دنبال حکومت و از بین بردن اتحاد مسلمان است، اما در همین شرایط نیز افرادی از شام به محضر حضرت می‌آمدند، در روایت آمده است که مردی از اهل شام به تحریک معاویه امام حسن(ع) را به باد دشنام گرفت. پس‌ازاین که آن مرد ساکت شد، امام به‌جای اینکه از شخصیت خود دفاع کنند، او را سلام گفته، فرمودند «به گمانم در این شهر غریب هستی. اگر نیازمند خانه هستی به تو منزل دهیم و اگر نیاز به مالی داری آن را در اختیارت می‌کنیم. اگر گرسنه‌ای سیرت سازیم و اگر نیاز دیگری داری کمکت کنیم». مرد شامی از عمل زشت خود پشیمان شد و درحالی‌که می‌گریست گفت: «تو پدرت نزد من مبغوض ترین مردم بودید و اینک محبوب‌ترین آن‌ها هستید» و این‌گونه مردی جاهل و فریب‌خورده با برخورد حکیمانه امام حسن(ع) هدایت یافت و در جمع دوستان اهل بیت علیه‌السلام درآمد.

صفت کریم اهل بیت(ع) در اوج بندگی

حجت‌الاسلام شیدایی اظهار داشت: اگر سیره اخلاقی پیامبر(ص) را نگاه کنیم، می‌بینیم که اوج گذشت، همراهی و اخلاق در ایشان وجود داشته و در امام حسن(ع) نیز متبلور بوده است.

وی در خصوص کریم اهل بیت خواندن امام حسن مجتبی(ع) نیز گفت: برای اهل بیت(ع)، برخی از صفات تجلی پیدا می‌کند، علی‌رغم اینکه تمامی اهل بیت کریم هستند، اما کرامت در امام حسن مجتبی(ع) بیشتر تجلی پیداکرده است، همانند اینکه شجاعت در امام حسین(ع) تبلور بیشتری داشته است.

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی ادامه داد: کرامت امام حسن(ع) و شجاعت امام حسین(ع) متناسب با زمان‌ها و شرایط اجتماعی بروز پیدا می‌کند، اما آنچه باعث شد که این صفت بیشتر مطرح گردد، بخشش‌های بی‌پایان و عجیب حضرت در طول زندگی‌شان بود.

بخشیدن نصف ثروت توسط امام حسن مجتبی (ع)

حجت‌الاسلام شیدایی خاطرنشان کرد: امام حسن(ع) به دلایل مختلفی به منابع مالی دسترسی داشتند و در منابع ما نیز آمده است که حضرت چندین مرتبه اموال خود را چه به‌صورت نصف و چه به‌صورت کامل بخشیده‌اند و این اقدام بسیار بزرگ و ارزشمندی است که کمتر در تاریخ دیده‌ایم.

وی تصریح کرد: برخلاف دیگر افراد که ممکن است گشایش اقتصادی داشته باشند، اما دچار بخل گردند، به‌مانند افراد ثروتمند امروزی که ثروت چارچوب زندگی آن‌ها را گرفته و اگر کمکی نیز می‌کنند برای مطرح‌شدن است اما اهل بیت و به‌ویژه امام حسن(ع) در کنار دسترسی به منابع، بذل و بخشش و کرامت بی حصر و حدشان را شاهد هستیم.

شجاعت دلاور و جنگجو در مبارز

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی افزود: در خصوص شجاعت امام حسن(ع) نیز می‌توانیم به بخش‌هایی از تاریخ ازجمله حضور حضرت را در عمده جنگ‌هایی که امام علی(ع) داشته‌اند، آن‌هم نه به‌عنوان سرباز بلکه به‌عنوان یک رزمنده و سردار بزرگ میدان اشاره کرد.

حجت‌الاسلام شیدایی ادامه داد: امام حسن مجتبی(ع) در جنگ صفین، در بسیج عمومی نیروها و گسیل داشتن ارتش امیر مؤمنان(ع) برای جنگ با معاویه، نقش مهمی به عهده داشت و با سخنان پرشور و مهیج خویش، مردم کوفه را به جهاد در رکاب علی(ع) و سرکوبی خائنان و دشمنان اسلام دعوت نمود.

وی یادآور شد: زمانی افراد را می‌توان برای حضور در جبهه جنگ مشتاق کرد که خود تشویق‌کننده در اعلی درجه شجاعت، بیان  مقبولیت و محبوبیت باشد و اگر امام علی (ع) فرزندش را به جبهه می‌فرستد، به این دلیل است که این شاخصه‌ها را در وی می‌بیند.

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی عنوان کرد: در برخی از روایات آمده است که آمادگی حضرت برای جانبازی در راه حق به‌قدری بود که امیر مؤمنان، در جنگ صفین از یاران خود خواست که او برادرش حسین (ع) را از پیشتازی در جنگ با دشمن باز دارند تا نسل پیامبر(ص) با کشته شدن این دو شخصیت از بین نرود.

حجت‌الاسلام شیدایی گفت: این موارد نشان می‌دهد که شخصیت امام حسن(ع) شخصیتی دلاور، جنگجو شجاع بوده‌اند و در عین حماسه سازی، عقلانیت را هم دارا هستند که موجب می‌شود صلح را در آن شرایط بپذیرند و جریان تشیع را در تحت لوای خود حفظ کنند.

وی ادامه داد: در صلح امام حسن مجتبی(ع) به‌صورت اجمالی می‌توان گفت که جریان بنی‌امیه، فضایی را بر جامعه اسلامی تحمیل کرده بودند که خود را خیرخواه دین و همراه با اتحاد دانسته، اما امام علی(ع) و فرزندانش را مانع این اتحاد و ادامه‌دهنده جنگ و خونریزی معرفی می‌کردند و در این خصوص از جنگ جمل و کشته شدن عثمان نیز بیشترین بهره‌برداری را کردند.

صلح برای بقای اسلام

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه نیروهای امام حسن(ع) دچار آفت‌زدگی و دنیازدگی شده و فرماندهان زیادی پشت حضرت را خالی کردند و شرایط به‌گونه‌ای بود که اگر جنگی نیز درمی‌گرفت، خروجی آن به نفع اسلام و جریان تشیع نبود، لذا باعث گشت تا صلح‌نامه‌ای مابین امام حسن مجتبی (ع) و معاویه امضا شود.

حجت‌الاسلام شیدایی تصریح کرد: از طرفی اگر حضرت به لحاظ نظامی شکست می‌خوردند، آن چهره خون‌خوار بنی‌امیه مخفی می‌ماند و خروجی جنگ این بود که معاویه با تمام قوا به جان محبین و اهل بیت پیامبر می‌افتاد و عملاً چیزی به نام شیعه باقی نمی‌ماند، اما امام حسن(ع) این توطئه را برملا کرد که اگر به مفاد صلح‌نامه توجه کنیم، دربندهایی از آن آمده است که معاویه حق ندارد، برای خود جانشینی تعیین کند، منابعی در دست اهل بیت قرار گیرد و محبین اهل بیت(ع) نیز در سراسر جهان اسلام از ظلم و شکنجه در امان باشند.

وی بیان کرد: امام حسن مجتبی(ع) با پذیرفتن صلح‌نامه سعی کردند تا چارچوب اسلام حفظ شود و با این کار در مقابل تفکرات بنی‌امیه ایستادند.

پایبندی امام حسین(ع) بر صلح‌نامه نشان از زمان‌شناسی است

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی در پاسخ به این سؤال که چرا امام حسن(ع) همانند امام حسین(ع) قیام نکردند، خاطرنشان کرد: در زمان صلح امام حسن(ع)، امام حسین(ع) نیز هیچ‌گونه اعتراضی نکرده‌اند و حتی در تاریخ آمده است که فردی از اصحاب به محضر امام حسن (ع) آمد و به صلح‌نامه اعتراض کرد، در آن زمان امام حسین(ع) نگاهی خشمگینانه به آن فرد کرد و جوابش را دادند و امام حسن(ع) نیز باروی باز توضیحات لازم را ارائه دادند و این به این معناست که امام حسین(ع) سیاست امام حسن(ع) را قبول داشته‌اند و اگر حضرت صلح می‌کنند، امام حسین(ع) نیز به آن پایبند و تأیید می‌کنند.

حجت‌الاسلام شیدایی با بیان اینکه یزید با معاویه خیلی فرق می‌کرد و مردمان عصر معاویه نیز با مردمان عصر یزید فرق می‌کردند، یادآور شد:  مردمان عصر معاویه آن چهره خون‌آشام، فاسد و غرق در لجن فسادهای اقتصادی و غیراقتصادی را ندیده و از اینکه چطور معاویه شیعیان مظلوم را به بهانه‌های مختلف به قتل می‌رساند، بی‌خبر بودند.

وی افزود: بعدازاینکه یزید به مسند خلافت تکیه زد، نقاب از چهره کثیف بنی‌امیه برداشته شد وقتی این نقاب برداشته شد، لذا در چنین شرایطی قیام امام حسین(ع) معنی پیدا می‌کرد.

معاون پژوهش حوزه علمیه خراسان جنوبی با اشاره به اینکه آیا شباهتی بین صلح امام حسن(ع) و برجام وجود دارد، گفت: خیر، هیچ‌گونه شباهتی وجود ندارد و به‌حسب ظاهر نیز اگر بگوییم، این صلح در یک جامعه اسلامی به امضا رسید، اما در برجام امت اسلامی در مقابل کفر ایستاده‌اند، اما تنها نکته‌ای که می‌توانیم از آن برداشت کنیم، عقلانیت از نگاه غرب‌زدگی است.

حجت‌الاسلام شیدایی عنوان کرد: کرامت یک جامعه به این است که در مقابل بیگانگان احساس ضعف و ذلت از خود نشان ندهد، لذا اگر کشوری به هر دلیلی خود را ضعیف ببیند و رشد و ترقی خود را در وابستگی به اجانب بداند، از کرامت به دور خواهد بود و در مقابل، هرچه قدر بتوان به توانمندی‌های درونی توجه کرد و از طرفی نیز با عقلانیت به روابط دیپلماتیک پرداخته شود، اما عقلانیتی که ما را از کرامت و عزت دور نکند، می‌توان موفق بود و پیروز میدان شد.

انتهای پیام/ن